Odnos nastave i razvoja učenika

Apstrakt

U radu su cjelovitije analizirane relacije između nastave (obučavanja) i razvoja (zrenja) učenika u svjetlu psiholoških teorija: kognitivističke, teorije identičnih elemenata i sociokulturne teorije. Apostrofiran je značaj kognitivističke teorije i istraživanja u otkrivanju zakonitosti intelektualnog (umnog) razvoja djece i mladih po utvrđenim etapama. Rasvjetljavana je hipoteza Vigotskog o međuzavisnosti nastave i razvoja učenika, kao i polazišta u koncipiranju teorije razvijajuće nastave. Eksplicirane su vrijednosti, sličnosti, razlike, naučne i praktične implikacije eksperimentalne valorizacije teorije razvijajuće nastave u projektima istraživačkog tima Zankova (gdje je razvijano empirijsko mišljenje učenika) i kolektiva Eljkonin-Davidova (fokusiranog na razvoj teorijskog mišljenja). Upoređivani su tokovi i ishodi vaspitanja i razvoja učenika (intelektualnog, moralnog i ostalih komponenti vaspitanja) u tradicionalnoj i inovativno-razvijajućoj nastavi. Prikazana je paradigmatsko-teorijska zasnovanost tipova i sistema nastave.